COĞRAFÎ KONUM

Şereflikoçhisar ilçesi, İç Anadolu Bölgesi'nde, Tuz Gölü'nün kuzeydoğusunda bulunur. Ankara ilinin en uzak ilçelerinden olan Şereflikoçhisar, Tuz Gölü ile Hirfanlı barajı arasında sıkışmıştır. Kuzeyinde Bâlâ, doğusunda kendisinden koparılarak ilçe yapılan Evren, Sarıyahşi ve Ağaçören, batısında Tuz Gölü ve Kulu ilçeleri ile çevrilidir.

FİZİKÎ COĞRAFYASI

Yer Şekilleri

Yeryüzü şekilleri bakımından fazla yüksek olmayan dağlar, tepeler ve dalgalı araziler ile geniş Koçhisar ovasından meydana gelir. Ortalama olarak 900 ila 1200 metre arasında bir yükseltiye sahip olan Şereflikoçhisar ilçesinin en yüksek noktası Karasenir Dağının denizden yüksekliği yaklaşık 1650 metredir.

İklimi

İlçede hüküm süren iklim İç Anadolu'nun bariz iklimi olan sert step iklimidir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve karlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 12,6 derece, yıllık ortalama yağış miktarı 357 mm.dir.

Bitki Örtüsü

Yağış şartlarının yetersizliği sebebiyle ilçede hakim bitki örtüsü step, yani bozkırdır. Tepelik alanlar üzerinde yer yer meşe ormanı artıklarına rastlanır. Ağaçlandırma çalışmaları sonucu ilçenin doğusundaki tepelik alanlarda çam ormanları oluşturulmuştur.

Akarsuları

İlçenin en önemli akarsuyu Ortaköy ilçesi sınırlarındaki Ekecik dağının batısından kaynağını alan ve Tuz Gölü"ne dökülen Peçenek çayıdır. Yıllık ortalama debisi 1 metreküp/saniye olan Peçenek çayından gereği gibi istifade edilememektedir. Temeli 2007 yılında atılan ve önümüzdeki yıllarda hizmete girecek olan Peçenek Barajı içme ve kullanma suyu sıkıntısı çeken Şereflikoçhisar ilçesine büyük bir canlılık getirecektir. 

Tuz Gölü

Memleketimizin ikinci büyük tabiî gölü olan Tuz Gölü, Şereflikoçhisar ilçesini batıdan ve güneyden çevirir. Havzasına düşen yağışın azlığı, buharlaşmanın şiddetli oluşu ve gölün derinliğinin az olması sebebiyle yazın suları buharlaşarak yerinde kalın bir tuz tabakası kalan gölde mutfak tuzu karakterinde tuz elde edilir. Gölde önceleri Tekel tarafından işletilen, 2006 yılından beri de özel sektörün işlettiği üç tuzla vardır ve bunlardan ikisi ilçemiz sınırları içerisindedir. Yıllık tuz üretimi bakımından ülkemizin en önemli kaynağı olan Tuz Gölü, Türkiye tuz üretiminin yüzde 60'ını gerçekleştirir. Çıkartılan tuzun bir kısmı ilçedeki fabrikalarda işlenerek sofralık ve sanayi tuzu şeklinde iç pazarlara sürülür. Bir kısmı da ham tuz halinde sanayi kuruluşlarına gönderilir.

Türkiye ve dünya için çok önemli tuz kaynaklarından birisi olan Tuz Gölü ne yazık ki gereken önlemlerin  alınmaması nedeniyle ciddi bir çevresel kirlilik tehdidiyle karşı karşıya bulunmaktadır.Özellikle Devlet Su İşleri tarafından yapılan ve Konya il merkezi atık sularını, göle taşıyan ana tahliye kanalı ve bununla birlikte yakın çevre yerleşim-birimlerinden kaynaklanan atıkların olumsuz etkileri Tuz Gölü'nü tehdit etmektedir. Bu durum göl ve Türkiye ekonomisi açısından da olumsuzlukları beraberinde getirmektedir (Karabolat, 1990).

TARİHÇE

İlçe toprakları ülkemizin en eski yerleşme alanlarındandır. Höyükler halindeki ilk yerleşmelerden çıkartılan güneşte kurutulmuş kiremitler Cilalı Taş döneminde bile buralarda yerleşildiğini göstermektedir. Milattan önceki devirlerde Hititlerin, Roma ve Doğu Roma (Bizans) imparatorluğunun, bir ara da İran Devleti'nin hakimiyetinde kalan ilçe arazisi Malazgirt Zaferi'nden sonra Selçuklu Türkleri'nin hakimiyetine girmiştir. Selçuklulardan kalma en önemli tarihî eserler Sultan Alaaddin Camii ve bugün ayakta olmayan Hurşid Hatun (Sultan Alaaddin'in eşi) türbesidir.

Şereflikoçhisar, Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra Karamanoğulları'na bağlı kalmıştır.

1467 yılında Fatih Sultan Mehmed tarafından Osmanlı Devleti sınırları içine alınan Şereflikoçhisar Osmanlılar zamanında genellikle Aksaray'a bağlı bir kaza durumunda idi. 19. yüzyılda Konya'nın Esb-Keşan (Atçekenler) kazasının bir nahiyesi olan Şereflikoçhisar 1891 yılında Konya'nın bir kazası oldu. 1920'de Aksaray'a bağlandı. 1933 yılında Aksaray vilayetinin ilgası ile başkent Ankara'ya bağlanan Şereflikoçhisar, gelişen ekonomik ve sosyal yapısı ile il olmaya aday hale gelmiştir.

NÜFUSU

Şereflikoçhisar ilçesinin 2007 yılında toplam nüfusu 34.808 olup, bunun 27048'i ilçe merkezinde, 7760'ı da 50 adet köyde oturmaktadır.

Yaş grubu
	Toplam	Erkek	Kadın
0-4	2.277	1.197	1.080
5-9	2.839	1.501	1.338
10-14	2.821	1.447	1.374
15-19	2.895	1.460	1.435
20-24	2.943	1.572	1.371
25-29	2.815	1.453	1.362
30-34	2.498	1.277	1.221
35-39	2.423	1.198	1.225
40-44	2.435	1.168	1.267
45-49	2.293	1.136	1.157
50-54	1.926	888	1.038
55-59	1.772	849	923
60-64	1.333	551	782
65-69	1.043	437	606
70-74	1.047	458	589
75-79	820	305	515
80-84	429	180	249
85-89	149	59	90
90+	50	13	37
Toplam	34.808	17.149	17.659

Kaynak: www.tuik.gov.tr

Nüfusun eğitim durumu oldukça iyi bir seviyede olup yüzde 90 civarındadır. İktisaden faal nüfus oranı yüzde 41'dir. 

Şereflikoçhisar'da nüfus önceki yıllara göre hayli azalmıştır. Bu durumun en önemli nedenleri yurt dışına ve diğer bölgelere yapılan göçlerdir. 

ŞEREFLİKOÇHİSAR İSMİNİN KÖKENİ

Tarihçi Merhum İ. Hakkı Konyalı tarafından yazılan ve 1970 yılında Şereflikoçhisar belediyesi tarafından bastırılan "Şereflikoçhisar Tarihi" adlı esere göre, Osmanlı dönemi yazmalarında adı "Koşhisar" olarak yazılan Şereflikoçhisar'ın bu ismi "çift kale" anlamına gelmektedir. Zamanla söylene söylene Koçhisar şeklini almıştır. Cumhuriyet döneminde adının başına bir zafer tacı gibi oturtulan "Şerefli" unvanını ise Konyalı'ya göre burada oturan "Şerefli" aşiretinden almıştır. Bununla beraber bu unvanın Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Balkan, Çanakkale ve Kurtuluş Savaşında çok sayıda şehit vermesi sebebiyle özel bir kanunla verildiği de söylenmektedir.

EKONOMİK YAPI

Tarım

İlçe ekonomisinde tarımın yeri çok büyüktür. Kırsal kesimdeki nüfusun yüzde 80'den fazlası, merkez nüfusun da yüzde 17'si tarım sektöründe çalışmaktadır. Geniş düzlüklere sahip olan ilçede tarımın en önemli problemi sulama imkanlarının yetersiz oluşudur. Temeli atılan Peçenek Barajı bu sorunu önemli ölçüde çözecektir. Bununla beraber tarımda makinalaşma yönünden ileri seviyede olan ilçede tarımın hemen her aşamasında makine kullanılmaktadır. İlçede yetiştirilen en önemli tarım ürünleri başta tahıllardır. En çok arpa ve buğday yetiştirilir. Yıllık üretim bakımından 72 bin tonla arpa birinci sırada yer alırken 70bin tonla buğday ikinci sırada gelir. 1980 yılından itibaren ekilmeye başlanan şekerpancarı üretimi ise 50 bin tonu geçmektedir. Bunlardan başka nohut, mercimek, kuru fasulye, ay çekirdeği ve son yıllarda önemi daha da artan kavun yetiştirilmektedir.

Hayvancılık

İlçede geniş alanlar kaplayan mera alanları özellikler küçükbaş hayvancılık için oldukça müsait bir durum arz eder. 1994 yılı itibarıyla ilçede 50 bin koyun, 8 bin sığır, 2.500 kıl keçisi ve tiftik keçisi vardır. Son zamanlarda tavukçuluk ve arıcılıkta bir gelişme gözlenmektedir.

Madencilik

İlçe sınırları içerisinde ekonomik değeri yüksek olan bazı madenler de çıkarılır. Bunlardan en önemlisi şüphesiz tuzdur. TEKEL tarafından işletilen tuzlalar 2005 yılında özelleştirilmiştir. Yıllık tuz üretimi 700 bin ton ile 1.000.000 ton arasında değişen Tuz gölü, Türkiye tuz üretiminin yüzde 60'ını karşılamaktadır. Şereflikoçhisar'ın kuzeyindeki tepelerde linyit madeni çıkartılır. Buradaki linyit rezervinin 4.300.000 ton olduğu tespit edilmiştir. İnşaat sektörü için önemli bir hammadde olan alçıtaşı, ilçenin önemli bir madenidir. Bunlardan başka kireç, mermer gibi henüz işletilmeyen madenlerin bulunduğu Şereflikoçhisar'da petrol bulma ümidi ile petrol araması da yapılmıştır.

Sanayi

İlçemiz sanayinin kurulup gelişmesi için gerekli olan hammadde, enerji, iş gücü, sermaye, ulaşım ve pazarlama açısından elverişli şartlara sahiptir. Fakat, şartların elverişli olmasına rağmen sanayi sektöründe yeteri kadar gelişme sağlanamamıştır. İlçede bir adet un fabrikası, bir adet yem fabrikası ve tuz fabrikaları vardır. 

Ulaşım

Coğrafî konumu ve yer şekilleri bakımından çok elverişli ulaşım imkanlarına sahip olan Şereflikoçhisar'dan uluslararası E-90 karayolu geçer. Ayrıca Kırşehir, Konya illerine de düzgün yollarla bağlıdır. Başkent Ankara'ya 150 km. uzaklıkta bulunan Şereflikoçhisar'da, sahip olduğu bu ulaşım avantajı sayesinde nakliyatçılık gelişmiştir. Tuzun varlığına bağlı olarak gelişen nakliyatçılık sektöründe faaliyet gösteren tır ve kamyon sayısı 1000'e yakındır.

 

Turizm

İlçe toprakları tarihin en eski medeniyetlerine sahne olmuş bir bölgede bulunduğu için o dönemlerden kalma tarihi eserleri ile zengin bir turistik potansiyele sahiptir. Kaleler, höyükler, cami ve türbeler ve çeşitli tarihi binalar ilçe topraklarına serpilmiş vaziyettedir. Tuz gölünün eşsiz tabii güzelliği, yazın üzerinde yürüyebilme imkanı olması ve üzerinde akşam güneşinin doyumsuz güzelliği ile yerli ve yabancı birçok turistin ilgisini çekmektedir. Ayrıca Kapadokya'ya açılan bir kapı olması sebebiyle turizmin gelişebilmesi için oldukça elverişli şartlara sahiptir.

GELENEKLER

Bugün köylerin boşalması ile garip ve öksüz kalan köy odalarımız mevcuttur. Bu odalarda köye gelen tanrı misafirleri özellikle yol üzeri köylerinde en iyi şekilde ağırlanır ve ihtiyaçları giderilirdi.

Kış aylarında köylülerin bir araya geldiği köy odaları birer eğitim yuvası idi.

Koçhisar'da Ramazan: Her yerde olduğu gibi, ilçemizde de Ramazan ayı büyük aşk ve şevk içinde idrak edilmektedir. Koçhisar'da özel tahinli Ramazan pideleri vardır. Her aile Ramazanda iftar davetleri verir. Zenginlerimiz fakir halka gıda yardımında bulunur.

Kış aylarında arabaşı denilen bir toplu ziyafet vardır. Acılı, özel hindi, tavuk gibi kanatlı hayvan etinden çorba, bir de çok özel olarak yapılan hamuru vardır. Önce hamur kaşıkla alınır, çorba ile çiğnenmeden içilir.

Saya gezileri: Kış yarılandığında mahalle veya köyün yeni delikanlıları çeşitli kıyafet değişiklikleri ile ev ev gezer, taklitler yaparak eski dönemlerde ziyaret için gerekli gıdaları şimdilerde ise gönlünden geçen paraları alırlar.

Şereflikoçhisarlılar olarak medarı iftiharımız Aziz Mahmud Hüdayi gibi Anadolu'yu aydınlatan ilim irfan sahibi büyüklerimiz vardır.